Aannemersbedrijf Gebr. Schep BV is dit voorjaar gestart met de renovatie van de sluizen in de Kromme Rijn bij Cothen en Werkhoven. Doel van deze renovatie is om de monumentale staat te herstellen. Na deze renovatie werkzaamheden kunnen de sluizen weer tientallen jaren mee zonder onderhoud.
Opdrachtgever: Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden
Uitvoering: maart 2025 – november 2025
Locatie: Cothen en Werkhoven
Het metsel- en voegwerk van de muren, in beide sluiskommen, is in slechte staat. Aanzienlijke delen van de muren worden afgebroken en opnieuw gemetseld en gevoegd.
De Kromme Rijn is belangrijk voor voldoende wateraanvoer vanuit de Lek naar het Kromme Rijngebied, naar de stadswateren van Utrecht, de Gekanaliseerde Hollandse IJssel en de Vecht. De Kromme Rijn is de belangrijkste aanvoer van zoet water naar het westen van Nederland.
Rijksmonument
Rond 1870 werden het inlaatwerk aan de Lekdijk tussen de molen en de Singel in Wijk bij Duurstede, en de twee sluizen in Cothen en Werkhoven gebouwd. Deze sluizen en het inlaatwerk waren een onderdeel van De Hollandse Waterlinie en zijn gebouwd om snel water aan te kunnen voeren voor het inunderen (onder water zetten) van land ter verdediging van de stad Utrecht. De sluizen zijn Rijksmonumenten en onderdeel van Unesco Werelderfgoed De Nieuwe Hollandse Waterlinie, complex Waterwerken Kromme Rijn.
Daarnaast heeft de Kromme Rijn een belangrijke afvoerfunctie voor overtollig water uit het gebied. De beide schutsluizen hebben voor de scheepvaart geen belangrijke functie meer. De sluizen worden nog enkele keren per jaar gebruikt voor het schutten van de rondvaartboot de Krormmerijnder en voor enkele onderhoudsvaartuigen.
Werkzaamheden
Om de onderhoudswerkzaamheden uit te kunnen voeren zijn de sluizen voor de helft afgedamd en droog gezet. De muren van de sluizen worden met stoom gereinigd en de sluis wordt schoongemaakt. Om te voorkomen dat de druk van het grondwater schade aan de sluizen kan veroorzaken, omdat de sluiskom droog staat, is de sluis geballast met zand zakken.
Nadat de sluizen droog gezet zijn heeft een gespecialiseerd bedrijf de monumentale inspectie uitgevoerd. Aan de hand van die inspectie is een plan opgesteld voor het inboeten en vernieuwen van het metselwerk, de reparatie en vervangen van de hardsteen platen en het voegwerk. Ook de houten sluisdeuren, het hekwerk en de overige stalen onderdelen worden gecontroleerd, gereinigd, hersteld en opnieuw geschilderd.
Aannemingsbedrijf Gebr. Schep is hoofdaannemer van dit project. Daarnaast zijn het voornamelijk lokale en regionale bedrijven die met elkaar dit werk met elkaar realiseren. Blankenstijn Bouw en Metselwerken uit Langbroek verzorgt de metsel,- en voegwerken, Mattias Boon uit Driebergen restaureert het hardsteen, Rombouts/ Vernooy uit Cothen is betrokken voor het monumentaal smeedwerk en Molenaar Schildersbedrijf uit Wijk bij Duurstede verricht het schilderwerk.
De renovatie werkzaamheden zijn gestart in Cothen bij de sluis aan de Kerkweg achter de Carolusschool. Als de eerste sluiskom gereed is wordt de afdamming verwijderd en verplaats naar de tweede sluiskom. Ook in Werkhoven is de eerste sluiskom inmiddels gereinigd en kan er gestart worden met het uithakken van het voegwerk.
